Leki światłouczulające. Kto powinien zwracać uwagę ?
W tym wpisie :
- Dlaczego nasz naturalny barwnik ochronny staje się problematyczny?
- Pamiętaj, że masz do czynienia z lekami
- Lista leków światłouczulających
- Reakcje krzyżowe leków z kosmetykami i innymi lekami
Zanim sprawdzisz listę leków, które mają potencjał światłouczulający dowiedz się jak wygląda fotoalergia, co ją wywołuje i czy jesteś w grupie, która może być bardziej narażona na jej powstanie.
Czytaj więcej: Fotoalergie- czyli uczulenie ze Słońcem w tle. Kto powinien uważać?
Dlaczego nasz naturalny barwnik ochronny staje się problematyczny ?
Zanim przejdziemy do sedna sprawy muszę wyjaśnić jaki związek ze światłowrażliwością ma nasz naturalny barwnik ochronny jakim jest melanina.
Melanina wytwarzana jest przez wyspecjalizowane komórki jakimi są melanocyty (gr. melano- czarny). Synteza melaniny jest złożonym enzymatycznym procesem, który regulowany jest przede wszystkim hormonalnie. Co więcej, biorą w nim też udział komórki skóry z różnych jej warstw, które wzajemnie wywierają na siebie wpływ.
Choć dla mnie jest to szalenie intrygujące w tym przypadku nie ma sensu wdawać się w szczegóły, a jedyną istotną informacją jest to, że melanina jest naszym naturalnym związkiem promieniochronnym i silnym przeciwutleniaczem.
Występuje m. in.: w skórze oraz włosach i ma zdolność do odbijania i pochłaniania promieniowania UV w szerokim zakresie.
Opalenizna jest oczywiście mechanizmem obronnym, a synteza dużej ilości melaniny pozwala na zwiększenie odporności skóry następnym razie gdy wystawimy się na Słońce. Utrwalona opalenizna daje ochronę na poziomie SPF 3-4, ponadto warstwa rogowa naskórka ulega pogrubieniu, dzięki czemu tworzy się wzmocniona bariera mechaniczna.
Nie ma wątpliwości co do tego, że melanina spełnia swoja ochronną rolę, jednak ma dwie (o ile nie więcej) charakterystyczne cechy, które w szczególnych warunkach potrafią nieco uprzykrzyć niektórym życie.
Po pierwsze: Melanina wraz hemoglobiną, białkami keratynowymi, lipidami i kwasami nukleinowymi należy do tzw. chromoforów (gr.chroma -barwa, phoresis– nosić). Są to związki i/lub cząsteczki, które naturalnie występują w naszej skórze i mają zdolność do pochłaniania promieniowania UV.
Innymi chromoforami już zewnątrzpochodnymi są też niektóre leki, witaminy i związki występujące w ziołach. Reakcje nadwrażliwości na światło wynikają właśnie z interakcji pomiędzy tymi chromoforami, a promieniowaniem UV, które doprowadza je do stanu wzbudzenia.
Po drugie: Budowa melaniny pozwala na tworzenie nowych stabilnych kompleksów z wieloma związkami chemicznymi, które koncentrują się w naskórku. A to daje różne efekty…i dla niektórych będzie to oznaczać wystąpienie reakcji alergicznej. Są pewne grupy leków, które mają większe powinowactwo do melaniny i bardzo chętnie się z nią łączą, dając np.: ogólną nadwrażliwość na światło lub przebarwienia na skórze.
Pamiętaj, że masz do czynienia z lekami
Lista leków, a właściwie ich substancji czynnych, które skutkują światłowrażliwością, nie jest krótka. Nie ma to za zadanie nikogo straszyć, wręcz odwrotnie! Zwraca uwagę na skutki uboczne jakie mogą powodować każde leki, które przyjmujemy. Leki stosowane miejscowo nie przechodzą przez cały ustrój, oszczędzają wątrobę i jeżeli dokucza nam ból kręgosłupa czy mięśni- zdaje się to idealne rozwiązanie, aby sobie ulżyć.
Bagatelizowanie takiej formy leku (maść/żel), albo łatwe kupno (chociażby w markecie) może bardzo złudnie obniżać „rangę” leczenia. Przecież to zwykły żel i to jeszcze do kupienia w markecie. Takie myślenie może się na nas bardzo zemścić i polecam do o leków niezależnie od ich postaci podchodzić jednako-czyli świadomie. Dla nas jest ulotka i wszystkie informacje w niej zawarte i w naszym najlepszym interesie jest się z nią zapoznać.
Podane przykłady: Reakcje po ketoprofenie (NLPZ) w żelu- często stosowany przy bólach mięśni i stawów. Niesterydowe leki przeciwzapalne wraz (jak na ironię) z niektórymi filtrami przeciwsłonecznymi są w czołówce jeżeli chodzi o częstość światłouczuleń.
Nie ma sensu podawać nazw handlowych- jest to do wyszukania w sieci, poza tym może niesłusznie wskazywać, że tylko pojedynczo wymienione preparaty mogą się przyczynić do tego. Co nie jest prawdą,bo znaczenie ma substancja czynna.
Lista leków światłouczulających
Tabela przedstawia jedynie część leków, jeżeli kogoś interesuje pełen (niezwykle obszerny) wykaz odsyłam do źródła tutaj
Chciałabym Ci jeszcze przypomnieć, że:
- Reakcja fotouczuleniowa nie występuje u każdego kto przyjmuje leki (kwestia indywidualna- podłoże immunologiczne)
- Reakcje skórne nie są jednakowe u wszystkich, mogą być mniej lub bardziej nasilone.
- Jeżeli pojawiła się kiedyś odczyny fotoalergiczne nie oznacza to, że wystąpią ponownie lub będą miały miejsce za każdym razem.
Stosowane na skórę i doustnie | |
Reakcje krzyżowe leków z kosmetykami i innymi lekami
Diabeł tkwi w szczegółach, albo… reakcjach krzyżowych.
Jest to tylko część oddziaływań jakie występują pomiędzy różnymi związkami chemicznymi- tymi, które przyjmujemy doustnie jak i tymi, które nakładamy na skórę. Jednak wybrałam je ze względu na częstość z jaką pojawiały się w literaturze. Jeżeli mielibyśmy się doszukiwać pewnych zależności, to reakcje krzyżowe występują w przypadku związków, które mają zbliżoną budowę chemiczną.
Zwykle są to związki o budowie pierścieniowej, które maja zdolność do pochłaniania promieniowania UV. Tak się dzieje np. w przypadku filtrów przeciwsłonecznych. Oczywiście nie jest to reguła, ponieważ podobieństwo może być tylko w zakresie poszczególnych grup funkcyjnych.
Ketoprofen– związek przeciwbólowy, przeciwzapalny, przeciwgorączkowy. Należy do niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Odziaływania z:
- Ibuprofen– należy do grupy kwasów arylopropinowych (same w sobie są światłouczulające i również należą do NLPZ)
- Kwas tiaprofanowy (NLPZ)
- Benzophenone-3 – składnik kosmetyków -filtr przeciwsłoneczny
- Octocrylene (oktokrylen)- w przypadku jeżeli wcześniej było uczulenie na ketoprofen. Jest powszechnie występującym filtrem przeciwsłoneczny, coraz częściej odnotowuje się alergiczny wyprysk kontaktowy w jego przypadku.
- Fenofibrat– obniża poziom lipidów we krwii. Może nasilać reakcje fotoalergiczne po ketoprofenie, lub indukować krzyżową światłowrażliwość na oktokrylen, prowadząc do odczynów fotoalergicznych.
Piroksykam – NLPZ. Odziaływania z :
- Tiomersalem -konserwant stosowany w kroplach do oczu i uszu, soczewkach kontaktowych, płynach okulistycznych.
To nie jest wpis sponsorowany
Spodobał Ci się wpis? Uważasz, że jest praktyczny i pomocny? Podziel się nim z innymi, będzie to dla mnie duże uznanie !
Kaja
Źródła:
Drug-induced Photosensitivity. Ewelina Bogumiła Zuba, Sandra Koronowska, Agnieszka Osmola-Mańkowska, Dorota Jenerowicz. Acta Dermatovenerol Croat 2016;24(1):55-64
Drug-Induced Photosensitivity – a Continuing Diagnostic Challenge. Liborija Lugović-Mihić, Tomislav Duvančić, Iva Ferček, Petra Vuković, Iva Japundžić and Diana Ćesić. Acta Clin Croat 2017; 56:277-283
Fotoalergiczne kontaktowe zapalenie skóry w odpowiedzi na miejscową aplikację ketoprofenu w żelu. Opis przypadku. Wojciech Francuzik, Anna Neneman-Hirsch, Zygmunt Adamski. Dermatologia Praktyczna nr 1 (12) tom III
https://www.fda.gov/drugs/special-features/sun-and-your-medicine
https://www.dhs.wisconsin.gov/radiation/medications.htm#3
https://emedicine.medscape.com/article/1049648-overview
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK66034/figure/CDR0000062917__343/
0 Comments