SŁOWEM WSTĘPU

Pod względem powierzchni skóra  wśród narządów nie ma sobie równych,  u dorosłej osoby wynosi  1,6-1,8 m², stanowi 16% masy naszego ciała, a jej grubość  waha się od 0,1 mm -6,7 mm. Najcieńsza skóra jest na powiekach, najgrubsza z kolei na podeszwie stóp. Niezwykłość tego narządu polega na  jego strukturze, roli jaką pełni i nieustannym odnawianiu się.

Skóra jest swoistym zwierciadłem ogólnej kondycji i stanu zdrowia człowieka. Wiele chorób ogólnoustrojowych manifestuje się właśnie na skórze, dając nam widoczny sygnał do działania. Skóra jest czymś więcej niż zwykłą okrywą- powłoką , pełni wiele rozmaitych funkcji którymi nie zawracamy sobie głowy na co dzień.

PO CO NAM SKÓRA ?

Najbardziej oczywistą jest zabezpieczenie organizmu przed rozmaitymi czynnikami zewnętrznymi np. ochrona narządów wewnętrznych w przypadku urazu mechanicznego. Gruczoły łojowe wydzielają mieszaninę tłuszczu, która natłuszcza skórę i włosy, nadaje im elastyczność i chroni przed wysuszeniem.  Jej kwaśne pH i mikrobiota chroni przed patogennymi drobnoustrojami. Zwarta struktura zabezpiecza przed utratą wody z organizmu, ale także nie dopuszcza do jej nadmiernego wsiąkania.

 Komórki barwnikowe przyczyniające się do powstawania opalenizny pełnią  funkcję obronną  przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. Gdyby nie skóra, niemożliwa byłaby synteza wit. D, niemożliwe byłoby chłodzenie ciała przez wydzielanie potu i niemożliwy były odbiór świata zewnętrznego przez zmysł dotyku.

Materiałem budulcowym skóry jest tkanka łączna. Skóra składa się z wielu warstw nałożonych na siebie,chociaż ich ilość bywa różna w rozmaitych okolicach ciała. Trzy najbardziej podstawowe, które tworzą spójną całość to: 

• tkanka podskórna 
• skóra właściwa
•  naskórek

TKANKA PODSKÓRNA

ociepla, chroni, wypełnia

Tkanka podskórna jest najgłębiej zlokalizowaną warstwą skóry. W jej luźnej strukturze występują zraziki wypełnione komórkami tłuszczowymi. Możemy wyróżnić 2 typy tkanki tłuszczowej : żółtą i brunatną. Pierwsza  jest tłuszczem strukturalnym i zabezpiecza narządy wewnętrzne , a tkanka  tłuszczowa brunatna ma  za zadanie wytwarzać ciepło w procesie spalania tłuszczu.

Tłuszcz jest doskonałym izolatorem, źródłem energii i chroni głębokie tkanki przed urazami.

Jego rozmieszczenie w różnych okolicach ciała jest nierównomierne  co doskonale widać po tym jak zróżnicowane mamy sylwetki. Najwięcej podściółki tłuszczowej znajdziemy na brzuchu, udach, pośladkach, klatce piersiowej(kobiety). Najmniej  kolei na powiekach, pod oczami, uszach i wargach. Tłuszcz jest pewnego rodzaju wypełnieniem , gdy zanika (choroba, podeszły wiek, spadek wagi) zwiotczeniu  ulega skóra, która jest na nim 'oparta’. Podobny efekt wywołany jest również odwodnieniem organizmu.

Pomiędzy zrazikami  tłuszczu  w tkance podskórnej ulokowane są ponadto  włókna i zakończenia nerwowe, naczynia krwionośne oraz części wydzielnicze gruczołów potowych. Nadmiar tkanki tłuszczowej prowadzi do stanów zapalnych , czego efektem jest cellulit. Nierównomiernie rozłożony tłuszcz zbija się i uciska sieć naczyń krwionośnych, skóra staje się niedotleniona a na jej powierzchni widać specyficzne pofałdowania i uwypuklenia tzw. skórkę pomarańczową.

SKÓRA  WŁAŚCIWA

gromadzi wodę, zaopatruje skórę w składniki odżywcze, odbiera bodźce

Skóra właściwa leży po środku między tkanką podskórną, a naskórkiem. Wyróżnia się w niej 2 warstwy- siateczkowatą i wyżej nad nią położoną brodawkowatą. Warstwa siateczkowata zbudowana jest z tkanki łącznej o bardzo zwięzłej strukturze. Tworzą ją pęczki włókien kolagenowych   połączonych w rodzaj sieci, które mają silna zdolność do wiązania wody. 

Dzięki temu włókna są sprężyste i chronią skórę przed uszkodzeniem. Zawarte są w niej również naczynia włosowate, włókna nerwowe, gruczoły potowe i mieszki włosowe.

Warstwa brodawkowata ma luźniejszą strukturę, jej powierzchnia z naskórkiem jest mocno pofalowana tworząc wypustki, nazywane brodawkami. Brodawki są łącznikiem między skórą właściwą naskórkiem.

W ich obrębie występują naczynia krwionośne, które zaopatrują wyższe warstwy skóry w substancję odżywcze, ciała odpornościowe, odprowadzają zbędne produkty przemiany materii i przekazują bodźce czuciowe.

 

Elementami składowymi skóry właściwej są 3 rodzaje włókien. Kolagenowe, retikulinowe i sprężyste. Dzięki nim skóra zachowuje swoją sprężystość, wytrzymałość, może się fałdować i odzyskiwać swój kształt po nacisku. Włókna skóry właściwej w zależności od obszaru układają się w określonych warunkach. Jeżeli dojdzie do przerwania ciągłości skóry w jej głębokich warstwach np. skaleczenie zabieg chirurgiczny, ważne jest , aby rana została zszyta zgodnie z przebiegiem tych włókien. Rana zszyta w nieprawidłowym kierunku będzie długo się goić, a blizna będzie bardziej widoczna. Kierunek włókien wytycza też specyficzne dla obszaru zmarszczki np. kurze łapki.

Występują tutaj również komórki specjalne : histocyty (pochłaniają ciała obce), fibroblasty( komórki skóry właściwej, wytwarzają kolagen), komórki tuczne ( uwalniają mediatory w trakcie reakcji zapalnych ) Komórki i włókna ’zanurzone’ są w substancji międzykomórkowej wyglądem przypominającej żel. Jest to mieszanina białek i cukrów, które silnie wiążą wodę wielokrotnie przekraczając własną masę. Takie działanie wykazuje m.in. kwas hialuronowy, który zawiera się w substancji międzykomórkowej. Efektem jest elastyczna i napięta skóra,  jednak z wiekiem zdolność do wiązania wody i napinania sieci kolagenowej słabnie, co jest jednoznaczne ze starzeniem skóry. 

NASKÓREK

chroni przed czynnikami zewnętrznymi, zabezpiecza przed utratą wody i jej nadmiernym wnikaniem

Sam naskórek posiada, aż 5 warstw i jest najbardziej wierzchnią  i widoczną dla nas częścią skóry,  jego dobry  stan   odgrywa ważną rolę pod względem ochrony jak i estetyki.  

Każda z warstw pełni określoną rolę i jest ze sobą ściśle powiązana. Jeżeli gdzieś pojawi się nieprawidłowość w działaniu, objawi się to zmianami w wyglądzie np. łuszczenie, przebarwienia, trądzik.  Najwyżej położona warstwa rogowa jest utworzona z całkowicie martwych komórek, które połączone są cementem komórkowym. Dzięki temu naskórek jest zwarty i mocny.

Na powierzchni warstwy rogowej znajduje się mieszanina potu i wydzieliny gruczołów łojowych. Natłuszcza i nawilża ona skórę i włosy. Dzięki temu jest ona elastyczna, nie wysusza się i nie pęka.

Komórki naskórka ściśle przylegają do siebie, w najgłębszej warstwie podstawnej dają swój początek i nieustannie przesuwają się ku górze, aby ostatecznie ulec złuszczeniu.  Żywe komórki naskórka nazywane są keratynocytami, a te pozbawione jądra tworzące zrogowaciałą warstwę  korneocytami.  W niezmienionej chorobowo skórze proces  złuszczania trwa 28 dni  regulowany jest genetycznie i po 25 r.ż ulega spowolnieniu. Wpływ na złuszczanie mają również czynniki zewnętrzne jak stres, niewłaściwa pielęgnacja, promieniowanie UV etc, a także zmiany hormonalne.       

To nie jest wpis sponsorowany

Spodobał Ci się wpis? Uważasz, że jest praktyczny i pomocny? Podziel się nim z innymi, będzie to dla mnie duże uznanie !

Kaja